Ekshumacja polega na wydobyciu szczątków z miejsca, w którym zostały złożone. Ekshumacji można dokonać w terminie od 16 października do 15 kwietnia.
Aby przeprowadzić ekshumację, mamy obowiązek wypełnić wymagane formalności. Czynności trzeba zacząć od wskazania cmentarza, na który zostaną przeniesione szczątki. Następnym krokiem jest skontaktowanie się z Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w celu uzyskania decyzji administracyjnej zezwalającej na wydobycie zwłok. Do tego celu konieczne jest wypełnienie wniosku o zezwolenie na ekshumację zwłok. Sanepid czuwa nad całym procesem ekshumacji, przeprowadza ją natomiast zakład pogrzebowy. Ostatnie pozwolenie, które musimy otrzymać, wydaje administracja cmentarza, na którym pochowane jest ciało zmarłego. Kolejnym krokiem jest ustalenie terminu ekshumacji. Termin ten powinien być podany również zarządowi cmentarza, na który szczątki zostaną przeniesione. Kartę zgonu należy odebrać i również przekazać zarządowi wskazanego cmentarza.
Proces ekshumacji różni się w zależności od tego, kiedy ciało zmarłego zostało pochowane. Dzieje się tak ze względu na biologiczne uwarunkowania. Ciało ludzkie ulega mineralizacji zwykle w ciągu 10-20 lat. Jeśli ciało nie zdążyło ulec mineralizacji, wydobywa się je razem z trumną i przenosi do nowego miejsca pochówku. W przypadku , gdy ciało zostało poddane mineralizacji, zostaje umieszczone w trumnie ekshumacyjnej.
Ekshumacji dokonuje się na żądanie najbliższej rodziny lub upoważnionych do tego osób. Mogą zażądać ekshumacji na umotywowaną prośbę i za pozwoleniem Inspektora Sanitarnego. Inną ewentualnością jest wykonanie ekshumacji na zarządzenie prokuratora lub sądu. Sytuacja taka ma miejsce, wówczas gdy istnieją wątpliwości w sprawie przyczyn śmierci. Ostatnią uprawnioną instancją do wykonania ekshumacji zwłok jest Inspektor Sanitarny. Na podstawie jego decyzji należy przeprowadzić proces w przypadku zajęcia terenu cmentarza niezgodnie z jego przeznaczeniem.
Powyższe informacje zostały przedstawione na podstawie przepisów prawnych (ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi [Dz. U. Z 2001r., Nr 153 poz. 1778]